Miniatur tassen en winkelwagen
Black Friday stimuleert overconsumptie, wat tot meer (elektronisch) afval leidt (Afbeelding: stock.adobe.com - Mymemo)

Nieuws & Tips De duistere kant van Black Friday: overconsumptie en milieubelasting

De Black Friday dagen zijn samen met Cyber Monday overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar Black Friday altijd plaatsvindt op de dag na Thanksgiving. Omdat Thanksgiving altijd op een donderdag is en veel mensen dan een lang weekend vrij nemen, is deze vrijdag een perfecte dag om grote kortingen te scoren en veel te kopen. Dit consumentengedrag wordt de laatste paar jaren steeds vaker als onverantwoord gezien, omdat Black Friday overconsumptie stimuleert

De hype en sociale druk

De overconsumptie wordt gestimuleerd door aanzienlijke kortingen en agressieve marketing aan te bieden. Dit leidt ertoe dat consumenten impulsieve en onnodige aankopen doen. De aantrekkelijke aanbiedingen en de beperkte tijd waarin ze beschikbaar zijn, zorgen voor een 'nu of nooit' gevoel bij consumenten. Dit leidt tot aankopen die men normaal niet zou doen, vaak zonder echte behoefte aan het product. De druk om 'geweldige deals' niet te missen en andere psychologische factoren kunnen consumenten aanzetten tot overhaaste beslissingen. Deze factor wordt meestal versterkt door marketingstrategieën zoals 'deurkloppers' of flash-verkopen. Sommige retailers verhogen de prijzen voorafgaand aan Black Friday om de kortingen groter te laten lijken. Dit kan consumenten misleiden, waardoor ze denken meer te besparen dan werkelijk het geval is.

Veel van deze impulsief gekochte items worden uiteindelijk niet gebruikt of snel weggegooid. De producten zijn vaak van lagere kwaliteit en worden dus snel vervangen. Consumenten zijn vaak niet op de hoogte van de kwaliteit en raken na aankoop soms teleurgesteld. Het redelijk snel weggooien van producten leidt tot een cultuur van wegwerpconsumptie. Dit draagt bij aan de groeiende problematiek van elektronisch afval en de belasting van stortplaatsen. Vooral elektronisch afval is tegenwoordig een probleem in de wereld en onze overheid probeert dit soort afval ook zo veel mogelijk te minimaliseren.

Meer aankopen betekent meer verpakkingen en meer transport

De toegenomen verkoop tijdens Black Friday leidt natuurlijk tot meer verpakkingen. De grootschalige online aankopen tijdens Black Friday genereren enorme hoeveelheden verpakkingsmateriaal, vaak plastic en karton, die in de afvalstroom terechtkomen.

Ook leiden snellere verzendopties tijdens de Black Friday dagen tot een hogere CO2-uitstoot. Dit komt door een enorme toename van het transport van goederen (zowel via luchtvracht als wegtransport). De belofte van snelle levering tijdens Black Friday zorgt voor inefficiënte verzendmethoden, zoals het versturen van halfvolle vrachtwagens of vliegtuigen, wat de ecologische voetafdruk van het transport verder vergroot.

Momenteel zijn er groeiende bewegingen die streven naar meer bewustzijn en verantwoordelijkheid, zowel van consumenten als van bedrijven, om deze negatieve milieueffecten zo veel mogelijk te beperken.

Ook druk op detailhandelaren

Niet alle retailers hebben baat bij de Black Friday dagen. Veel werknemers en hun personeel ervaren een grote druk tijdens deze drukke dagen. Winkelmedewerkers en logistiek personeel werken vaak onder stressvolle omstandigheden, met lange uren om aan de hoge vraag te voldoen. Werknemers in de detailhandel kunnen te maken krijgen met lange rijen, ongeduldige klanten en soms zelfs agressief gedrag. Dit kan zowel fysiek als emotioneel uitdagend zijn, vooral tijdens een periode die al stressvol is.

Sommige retailers claimen dat tijdens Black Friday alleen nieuwe modellen worden verkocht, in tegenstelling tot de gebruikelijke verkoop van ook oudere modellen. Daarnaast moeten winkels met de concurrentie om lage prijzen vechten, waardoor uiteindelijk bijna niets overblijft voor de ondernemer.

Geen Black Friday, maar Green Friday

In Nederland hebben sommige retailers zelfs aangegeven uit protest tegen de Black Friday dagen, te gaan sluiten. Dille & Kamille sluit aanstaande vrijdag alle winkels in Nederland, België en Duitsland en zelfs de webshop gaat dicht op Black Friday. Op hun website staat het volgende:

"Het is bij Dille & Kamille geen Black Friday, maar Green Friday. Een dag waarop we extra aandacht besteden aan de natuur. Op de dag dat consumenten wereldwijd worden aangespoord tot kopen, kiezen wij ervoor om op 24 november 2023 de deuren van al onze winkels in Nederland, België en Duitsland en de webshops, te sluiten. Op deze dag gaan we naar buiten om te helpen met de aanplant van 16 voedselbossen in Nederland, in samenwerking met Stichting Voedselbosbouw Nederland."

Dat kunnen we bij WERTGARANTIE, waar duurzaamheid centraal staat, wel erg waarderen!